Uzaklardan…
Preston… İngiltere’nin kuzeybatısında Ribble nehrinin kıyısına kurulmuş, 2002’de şehir statüsünü almış 123 bin nüfuslu, adı eski İngilizcede “priest’s settlement” olarak geçen tarihi bir şehir. Başkent Londra ile kuzeyde İskoçya’nın Glasgow şehri arasında yer alması nedeniyle tarihte büyük savaşlara sahne olmuş, günümüzde 36 bin öğrenciye eğitim veren “Central Lancashire” üniversitesine ev sahipliği yapıyor.
İşte o kuzey şehrinin günümüzden 140 yıl önce, 1880’de kriket kulübü olarak kurulmuş, sonrasında futbola dönmüş takımı Preston North End, nam-ı diğer “The Lilywhites” (Beyaz Zambaklar). İlk zamanlarında “Preston Nelson” olarak bilinirlermiş, sonraları şehrin kuzeyinde yer alan mabetlerinden dolayı günümüzdeki adlarını almışlar. Takıma ev sahipliği yapan 23.404 kapasiteli Deepdale Stadı dünya futbolun en eski futbol mabedi, 1878’den beri ayakta. 2000’lerin başlarında Preston North End’in oynadığı maçlarda önce stat hoparlörlerinde Elvis Presley’in “Can’t help falling in love with you” şarkısı çalarmış. 2007’de takımın hocası Paul Simpson maç atmosferini melankolik yaptığı gerekçesiyle şarkıyı yasaklamış! 1888’de kurulmuş olan futbol liglerinin kurucu kulüplerinden, ilk sezonlarında lig ve federasyon kupasını kazanırken, yenilgi yüzü görmedikleri için tarihe “Invincibles” olarak geçmişler. Bu vesileyle 2003-04 sezonunu yenilmeden kapatan Arsenal’e de selam çakalım, mazi muhtemel onların da kalbinde yaradır…
Preston’a dönersek, efsanelerini de anmadan geçmeyelim. 1946-60 arasında takımın formasını giymiş Tom Finney, nam-ı diğer “Su tesisatçısı”… 1922 yılında, Preston’un Deepdale Stadı’na taş atımlık mesafede dünyaya gelmiş, altı çocuklu bir ailenin oğlu. Yoksulluğun kader olduğu zamanlarda, henüz dört yaşındayken kaybetmiş annesini. Zayıf, çelimsiz çocuk (14 yaşındayken boyu sadece 1.45’miş) futbola dedesinin iteklemesiyle başlamış, ancak yaşıtlarına göre çok küçük fiziği nedeniyle Preston takımının seçmelerini kazanamamış. Okul sonrası su tesisatçısı çıraklığı yaptığı zamanlarda, babasının Preston takımının antrenörü ile arkadaşlığı ona bir kez daha seçmelere katılma fırsatını sağlamış ve bu kez takıma seçilmiş. Ancak babası, futbolun yanında çıraklığa devam etmesini, elinde bir mesleği olmasını şart koşmuş. Futbolculuğun meslek olmadığı, futboldan para kazanmanın zor olduğu zamanlarda hem top oynar, hem de su tesisatçılığı yaparmış. Müthiş sürati, adam geçmedeki becerisi, büyülü sol ayağı ile yeşil sahalarda parlarken, ilk sözleşmesini 1940 senesinde imzalamış. Maç başına ücreti: 10 Shiling! (10 Kuruş). Futbolu 1961’de, 40 yaşına yaklaştığı günlerde, kariyerindeki tek takım Preston’da bırakmış. Şimdilerde Deepdale Stadı’nı ziyaret eden futbol sevdalılarını, iki sezonda “yılın futbolcusu” seçilmiş efsanenin heykeli karşılıyor. 2012 senesinde, 90 yaşına bastığı zamanlarda eski futbolcular Tom Finney için bir doğum günü partisi düzenlemişler. O yılların efsanelerinden Tommy Docherty, “Lionel Messi, Finney’nin yeniden dünyaya gelmiş halidir,” diyor ona dair söyleşilerinde. 14 Şubat 2014 günü 91 yaşında aramızdan ayrılmış Ada futbolunun efsanesi…
***
Şubat ayının son gününde Championship’te 6. sıradaki Preston 4 puan üzerindeki Fulham deplasmanında. Londra deplasmanı yaramıyor misafir takıma, son dört maçın üçünü kaybettiler. 30 kişilik kadrosunun değeri 33 milyon sterlin, kadronun en değerli iki oyuncusu sağ kanatta Barkhuizen ve orta sahada 24 yaşındaki kaptanları Brown. Misafir takım istekli başlıyor maça, 7. dakikada Fulham ceza sahasında kaleci Rodak’ın elinden kaçırdığı topa vurmakta geç kalıyor Potts. 21’de bu kez kaçıran Fulham oluyor, ceza sahasında isabetsiz vuruyor Reid. İki takımın da orta sahada çok top kaybı yaptığı, oyuna genişlik kazandırmakta zorlandığı, kara bulutların Craven Cottage Stadı’nın üzerine çöktüğü devrenin bitimine yakın misafir takımın atağında Brown’un vuruşu kaleci Rodak’da kalıyor. Preston’un topa yüzde 39 oranında sahip olduğu, iki net pozisyonu değerlendiremediği devre golsüz kapanıyor.
2. devreye atak başlıyor Preston ama 3. bölgede pozisyon üretmekte zorlanıyorlar, gol umutları Nugent kalabalık savunma arasında kayboluyor. 58’de öne geçiyor ev sahibi, Knockaert’in sağdan kullandığı kornerde topu kafayla kendi kalesine gönderiyor Nugent. 66’da hücumda etkinliği artırma adına Nugent’in yerine Stockley’i sahaya sürüyor hocaları Alex Neil. 78’de Fulham’ın değişikliği geliyor, Knockaert yerini Kamara’ya bırakıyor. Son bölümde beraberlik golü için yükleniyor Preston ancak gol yollarında etkisizler. Dört dakika uzatılan maçın son atağında Kamara ile golü bulan Fulham oluyor ve 19.020 taraftarın şahitliğinde üç puanı kapıyorlar. Velhasıl Beyaz Zambaklar bu sonuçla ligin 6. sırasında kalıyor. Onları anlattığımız yazıya 2011 senesinde aramızdan ayrılmış şair Ahmet Uysal’ın dizeleriyle son verelim: “Ah, şu kar altında uç veren, dağ zambakları yok mu, yalınlığı sevdim onlar yüzünden, az az söyleyip susmayı, aşk kılmayı her yolculuğu…”
Ziya Adnan
3 Mart 2020
